TİMUR DEVLETİNİN KISA TARİHİ
Timur, Maveraünnehir'de Keş vilayetinde (Şehri Sebez'de) doğmuştur
(1336). Babasının adı Turgaydır. Timur'un babası Türk "Berlas" kabilesine
mensuptu. Timur kendisini Cengiz'e bağlayan şeceresine rağmen bir hakikî
Türk'tür, iddia olunduğu gibi Moğol değildir. Aile adı Kürkân olduğundan kendisi Timur Kürkânî ismiyle tanınmıştı. Savaşlarda sakatlandıktan sonra "Aksak Timur" yahut Timurlenk denmiştir. Kürkân ailesi, asil
bir Türk ailesi idi.
Timur'un gençliğinde Maveraünnehir'de, Türklerin Çağatay ailesine isyanı
dolayısıyla Kazgan adında bir Türk beyi, batı Türkistan'da hüküm
sürüyordu. Timur'un babası da Kazgan'ın mıntıkasında Keş valisi idi.
Timur'un gençliği tahsil ve askerî talimlerle geçti. İyi ata biner, iyi kılınç kullanır ve iyi ok atardı. Boş vakitlerinde satranç oynamaktan hoşlanırdı. Timur gayet zeki, bununla beraber ciddî ve vakur idi. Fazla neşeli
değildi. Cesur ve kahramandı. Gençliğinde çevresinde herkese üstün idi.
Kalbi büyük kahramanlıklar yapmak ve dünyaya hâkim olmak arzusuyla
çarpıyordu. Timur, evvela Kazgan ordusunda zabit oldu. Kazgan halk
tarafından öldürülmüş ve az zamanda Çağatay tahtına üç Han geçmişti. Bu
yüzden Maveraünnehir'de anarşi başladı. Yeni Han Timur Tukluk, asayişi tesis için Timur Kürkân'ı Maveıaünnehir'e kumandan yaptı (1360). Timur
bu bastırma hareketi esnasında hocalarla beraber çalışmış ve başarısı için dinden ve hocalardan istifade etmiştir. Hocalarda Timur'un iktidar
mevkiine geçmesine çalıştılar. Timur Maveraünnehir'de muvaffak olunca
Tukluk, oğlu İlyas Hoca' yı oraya Han ve Timur'u vezir tayin etti.
Timur, bu görevden istifa edip yalnız kumandan oldu. Bundan sonra, İlyas
Hoca'nın kötü idaresine karşı isyan eden Timurlenk dağa çıktı ve İlyas
Hoca'dan evvel Maveraünnehir Hanı olan Emîr Hüseyine katıldı. Timur,
Hüseyni de bir kenara attıktan sonra Maveraünnehir'e hâkim oldu ve 1359
nisan 8'de Belh' te Sultan ilan edildi. Ardından başkentini Semerkant'a
nakletti.
Yorumlar
Yorum Gönderme