MISIR DA SANAT TARİHİ

Mısırlılar, bilhassa mabutlarına mabetler, ölülerine mezarlar yapmışlardır. Bu binalar, çoğunlukla pek büyük idi. Fakat, halk evleri, kerpiçten adi binalar idi. Genellikle mezarlar, kayalarda oyulmuş sunî mağaralardan ibaretti. Ölüler, yere de gömülürdü. Mısır'da bütün sanatlar, mimarlığa tâbi idi. Mimarlığın ilham kaynağı da din idi. Mabetler, çok büyüktü. Bunlar hakkında bir fikir vermek için, Tep civarında, Karnak mabedinin bugün kalmış olan kısmına bakarak bir salonunu tasvir edelim: Salonda 24 metre yüksekliğinde iki sıralı sütunlar vardı. Sağda ve solda az yüksek yedi sıra sütunlar görülür. Bütün bu sütunlara hemen bir sütun ormanı denebilir. Hepsi, 134 tane 011 altı sıra sütundur. Bu sütunlar ve duvarlar, mavi, sarı, kırmızı renkli cisim ve yazılarla süslü idi. Her mabedin kapısında 30 metre kadar yüksekliğinde iki dikilitaş bulunurdu. Mezarlar, ehram şeklindedir. En sayılıları Menfis yanındaki üç ehramdır. Bunların en eskisi ve en yükseği Kral feotfunkidir. 143 metre yüksekliğinde idi. Şimdi ise, 137 metredir. Hiçbir abide için şimdiye kadar bu kadar taş kullanılmamıştır. Bunu yapmak için ne emek ve ne zaman heba olmuştur; düşünülsün... Keops ehramını yapmak için 100.000 kişinin 20 sene çalıştığını söylerler. Kim bilir ne kadar işçi, sopa altında telef olmuştur! Herhalde, Firavun Keops' un mezarı Mısır milletine ve orada çalışan esir milletlere pek pahalıya mal olmuştur. İnanılmayacak kadar büyük olan ve mezar olarak kullanılmış bulunan bu manasız binalar, mühendislik sanatının henüz başlangıç halinde bulunduğu bir devirde inşa edilmişlerdir. Bu abideler, Mısır Firavunlarının uzun saltanat süresince Mısır'ın kaynaklarını tüketmişlerdir. Mısır'ı, büyük savaşlar geçirmiş kadar harabeye sürüklemiştir. Mısır'da heykeltraşlığa ait, eserler ya mabutlara veya Firavunlara aittir. Mısır heykeltraşları, sütunlara ve sütun başlıklarına pek önem vermişlerdir. Bunları lotus, papirüs ve hurma yaprakları ile işlerlerdi. Sütunlar ve heykeller, kabartma resimler, mukaddes yazılarla işlenirdi. Heykeltraşlar büyük küçük muhtelif heykeller ve birçok Sfenksler (Sphinx) yapmışlardır. En eski zamanlardan itibaren insan çehresini mükemmel bir surette tasvir etmişlerdir.