ASURLULAR
Asurlulan, Kaideliler doğurmuştur. Bunlar muharebeler ve göçler esnasında
kuzeye çıkan bir kısım Samîlerle Kuşluların ve Hazar tarafından gelen bazı
kabilelerin oluşturdukları bir halktır. Bu halk Dicle havzasının dağlık
alanlarında ayrı ayrı birtakım şehirler bina ettiler ve oralarda, milattan 2500
sene kadar evvel küçük küçük birtakım hükümetler kurdular.
En önemli site, Asur şehri idi. Tarihteki Asurlular adı da bundan gelir..
Kala, Ninuva gibi diğer şöhret bulan siteler de yaptılar.
Asurlular, medeniyetçe, Anadolu komşuları Elilerdtn ve güney komşuları Sumer-Akatlardan, çok zamanlar aşağı derecede kaldılar.
Komşuları, muhtelif sebeplerle zaafa düştükten sonradır ki, Asurîler
kendilerini göstermeye başladılar.
Millattan evvel 1300 senelerine doğru üstünlük Babil'den Asurlulara geçti.
Kaide ile Asur memleketleri tamamen Asur Kralı I. Salmanasar idaresinde
birleşti.
I.Tiglat-Palasar (m.ev. 1100), fetihlerini batıdan Filistin'e ve Akdeniz'e
kadar ilerletti. 42 kavmi mağlup ettiğini övünerek bizzat nakleder.
Bundan sonra bir yozlaşma devri geçer. Bu devrin temsilcisi Sardanapal'dır.
Sonra, tekrar, III. Salmanasar (m.ev. 850) ve III. Tiglat-Palasar (M.ev. 745)
gibi kahraman krallar. Suriye'yi tekrar fetih ve Yahudilere ve Fenikelilere
egemenliklerini yaydılar. Bu tarihte idi, Asur yerine Kala, devletin başkenti
oldu.
Asurluların en parlak sülalesi meşhur Sargonlanhr. Bu sülaleyi oluşturan (m.ev. 722) II. Sargon, sefih krallardan birinin başkumandanıydı.
Sargon ufak tefek kabilelerle değil, büyük devletlerle çekinmeden
çarpıştı. Çetin bir askerdi. Babil'i iki defa zapt ve Babil Kralı Merada
Baladan' ı mağlup ve firara mecbur etti. Birleşik Suriyelilerle Mısırlıları
mağlup, Yahudi krallığını tahrip etti. Kıbrıs'ı haraca bağladı. Bu fatih aynı
zamanda bilim ve sanatın dostu oldu. Ninuva kütüphanesini o yarattı.
Başkent yapılan Ninuva yanında muazzam Klıorsabat sarayını inşa ettirdi.
Asur kuvveti. Asur Banipal ile evci kemaline erdi. Mısır'a girdi. Tep
güneyine kadar gidildi. Karadeniz'den Nil'e ve Acem körfezine kadar bütün devletler Asur Banipal'e tâbi oldular.
Birkaç sene sonra, bu azametli devlet, Metlerin kralı Kiyaksar ın darbeleri
altında eridi.
Asur devleti enkazından Met İmparatorluğu çıktı ve Metlerle birlikte hareket
eden Babilli ler ikinci defa Babil Krallığı' nı kurdular ve Suriye'de, Mısır'da
büyük istilalar yaptılar. Anadolu'da, Lidyalıların krallarını mağlup etmek
için Metlere yardım ettiler. Babil Kralı Nabuhu Nodosor, Babil'i tamir ve
ihya eyledi.
Babillilerin son hükümdarı Baltalar oldu. Pere Kralı Kuruş (Keyhusrev)
(m.ev. 539) da onu mağlup etti ve ahalinin alkışları arasında Babil
memleketlerine girdi.
Babil krallarından Buhtunusur un (m.ev. 600) da Babii'e esir olarak getirdiği
yahudileri serbest bıraktı.
Yorumlar
Yorum Gönderme